Η ειδησεογραφική ηρεμία του Μεγάλου Σαββάτου διαταράχτηκε από από την ανάδειξη μίας πτυχιακής εργασίας δύο νεαρών αρχιτεκτόνων, του Χριστόδουλου Παπαδόπουλου και του Νεκτάριου Μεγάλεμου, με θέμα την ανακατασκευή του “Απόστολος Νικολαΐδης”. Αναμφίβολα, η μελέτη τους προκάλεσε αίσθηση διότι αφορά ένα όνειρο ζωής για τους περισσότερους φίλους του Τριφυλλιού.
Προφανώς, η εργασία του Χριστόδουλου Παπαδόπουλου και του Νεκτάριου Μεγάλεμου θα χρειαζόταν περαιτέρω επεξεργασία ώστε να μετατραπεί σε ένα ρεαλιστικό και υλοποιήσιμο σχέδιο. Επιπροσθέτως, ο ηγέτης του Συλλόγου, Δημήτρης Γιαννακόπουλος έχει στραφεί στη Διπλή Ανάπλαση για τη συνολική επίλυση του γηπεδικού του Παναθηναϊκού.
Ωστόσο, το Trifilara.gr συνομίλησε με τους δύο αρχιτέκτονες και ενδιαφέρθηκε να μάθει περισσότερες λεπτομέρειες για τη μελέτη τους, πως την εμπνεύστηκαν και ποιες θα ήταν οι δυνατότητες εφαρμογής της. Διαβάστε τα λεγόμενα τους στο “T” και μάθετε μερικές σημαντικές απαντήσεις…
“Αρχικά, καταλαβαίνουμε την αγωνία του κόσμου του Παναθηναϊκού για το θέμα του γηπέδου. Για αυτό θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η συγκεκριμένη μελέτη δημιουργήθηκε αποκλειστικά για ακαδημαϊκούς λόγους, δηλαδή για σκοπούς μελέτης και έρευνας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως ένα έργο που τείνει να εφαρμοστεί”.
Λεζάντα: Η Θύρα 13 όπως θα μπορούσε να είναι στη νέα Λεωφόρο
Πως δημιουργήθηκε στο μυαλό σας η ιδέα να κάνετε μία πτυχιακή εργασία για την ανακατασκευή του “Απόστολος Νικολαΐδης”;
Πέρα από το ποδοσφαιρικό κομμάτι και την αγάπη μας για την ομάδα του Παναθηναϊκού, κύριο ρόλο στην επιλογή του συγκεκριμένου θέματος ήταν η καθημερινή επαφή μας με το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας τα τελευταία 5 χρόνια, όταν δηλαδή μετακινηθήκαμε για σπουδές στην Αθήνα. Βιώνοντας την ατμόσφαιρα που δημιουργείται στην περιοχή, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, μας ώθησε σε μια διαδικασία να επαναπροσδιορίσουμε τη σύγχρονη αντίληψη που θέλει το στάδιο μακριά από τα κέντρο της πόλης. Ζητούμενο λοιπόν για εμάς σε αυτή την διπλωματική εργασία, ήταν η μελέτη για την κατασκευή ενός σύγχρονου ποδοσφαιρικού σταδίου, μέσα στον πυκνοδομημένο αστικό ιστό της Αθήνας.
Στην πρόταση σας, ποιες μεταβολές συντελούνται σε σχέση με το υφιστάμενο γήπεδο; Που θα στρέφεται ο αγωνιστικός χώρος, τι θα γίνει η οδός Τσόχα κλπ.
Πρόθεση, ήταν η αύξηση της χωρητικότητας του σταδίου ώστε να συμβαδίζει με τη δυναμικότητα του συλλόγου. Παίρνοντας ως δεδομένα του κανονισμούς και τις προϋποθέσεις που δίνει η UEFA (βέλτιστη θέαση στον αγωνιστικό χώρο, απόσταση κερκίδων από αγωνιστικό χώρο κτλ.) για την κατασκευή νέων σταδίων, καταλήξαμε ότι ήταν ανέφικτη η παραμονή του αγωνιστικού χώρου με τη σημερινή του διεύθυνση.
Για το λόγο αυτό, μελετήθηκε η περιστροφή του υφιστάμενου όγκου του σταδίου, έτσι ώστε ο μεγάλος άξονας του αγωνιστικού χώρου να συμπίπτει με τον άξονα Βορρά – Νότου, εξυπηρετώντας παράλληλα και τις απαιτούμενες από την UEFA συνθήκες προσανατολισμού (δηλαδή την θέση του σε σχέση με τον ήλιο). Προτείνετε δηλαδή, η κατασκευή νέου σταδίου και όχι η ανακατασκευή του υπάρχοντος.
Λεζάντα: Η θέα της Λεωφόρου από το λόφο του Λυκαβηττού
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, το καινούργιο περίγραμμα που σχηματίζεται να συμπίπτει σε κάτοψη με το 16ο Δημοτικό σχολείο Αθηνών και το 2ο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών, που βρίσκονται επί της οδού Τσόχα. Προτείνεται, λοιπόν, η μεταφορά του 16ου Δημοτικού σχολείου στο απέναντι οικόπεδο και η ανακατασκευή του εγκαταλελειμμένου σχολείου δίπλα από το 2ο Πειραματικό Λύκειο Αθηνών στην οδό Παναγή Κυριακού, για τη στέγαση του Γυμνασίου. Με τον τρόπο αυτό, τα σχολεία παραμένουν στην ίδια περιοχή που βρίσκονταν αρχικά και συνεχίζουν να αποτελούν ένα κόμβο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Όσον αφορά το κυκλοφοριακό σύστημα, απαιτείται αναδιάρθρωση του οδικού δικτύου της ευρύτερης περιοχής. Η οδός Τσόχα καταργείται στη συμβολή της με την οδό Κόνιαρη και η οδός Αγίων Πάντων αλλάζει φορά ώστε να εξυπηρετήσει την είσοδο των οχημάτων στο στάδιο. Ακόμη, προτείνεται η ανάπτυξη δυο πλατειών, στο Βορειοανατολικό και Νοτιοδυτικό άκρο. Η ύπαρξη τους κρίνεται απαραίτητη, αφού σε ένα περιορισμένο αστικό περιβάλλον όπως το συγκεκριμένο, χρειάζονται για τη μετακίνηση και τη στάση ενός τόσου μεγάλου όγκου ανθρώπων. Οι οδοί Παναθηναϊκού και Π. Κυριακού, στη Δυτική και Ανατολική πλευρά του πεδίου πεζοδρομούνται. Οι πεζοδρομήσεις, γίνονται αφενός για την καλύτερη και ασφαλέστερη πρόσβαση των φιλάθλων στο γήπεδο και αφετέρου για να ενοποιήσουν τις πλατείες με την περιμετρική στοά.
Έχετε λάβει υπόψη σας ρεαλιστικά δεδομένα στο σχέδιο; Όπως πχ την αντοχή του υπεδάφους, τη δυνατότητα υπογειοποίησης, τους περιορισμούς του υφιστάμενου νομικού καθεστώτος κλπ. Αν μπορείτε να μας αναφέρετε τις παραμέτρους που επηρέασαν το σχεδιασμό σας.
Η διπλωματική, εστίασε κυρίως στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ενός σύγχρονου και λειτουργικού σταδίου με όλες τις υποστηρικτικές εγκαταστάσεις που αυτό χρειάζεται. Επιπλέον, η πρόκληση ήταν μέσω του σχεδιασμού, να επιτευχθεί η ένταξη του νέου σταδίου στην περιοχή. Ο σχεδιασμός, έλαβε υπόψη την τοπογραφία του εδάφους, αλλά και την πολεοδομική συγκρότηση της περιοχής (ύψος ορόφων, χρήσεις γης κτλ). Μέσω της πολεοδομικής ανάλυσης, δόθηκαν οι κατάλληλες κατευθύνσεις ώστε να υποστηριχτεί η κατασκευή του νέου σταδίου.
Η μελέτη και η υλοποίηση σε πραγματικές συνθήκες ενός τέτοιου έργου, απαιτεί τη συμβολή πολλών διαφορετικών ειδικών μελετών από διαφορετικούς τομείς, όπως για παράδειγμα η ανάλυση του υπεδάφους, οι οποίες δεν θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο περιεχόμενο μιας διπλωματικής εργασίας. Παράλληλα, όπως κάθε μεγάλη ενέργεια και ένα μεγάλο έργο πιθανόν να χρειαστεί νομικές ρυθμίσεις έτσι στην περίπτωση αυτή θεωρούνται αναγκαίες.
Έχετε υπολογίσει πόσο θα κόστιζε το σχέδιο σας, σε σημερινούς αριθμούς; Προβλέπονται στο σχέδιο εσωτερικοί χώροι για άλλα τμήματα του Ερασιτέχνη, επειδή η Λεωφόρος είναι ένα μικρό αθλητικό κέντρο.
Το γεγονός ότι το στάδιο Απόστολος Νικολαΐδης, αποτελεί ένα μικρό αθλητικό κέντρο, θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και είναι αυτό που προσδίδει ουσιαστική ζωή στο στάδιο τις μέρες που δεν υπάρχει κάποιος ποδοσφαιρικός αγώνας. Παράλληλα, ο κάθε χώρος που φιλοξενεί αυτές τις δραστηριότητες, κατέχει ιστορική σημασία για τον σύλλογο. Αυτό ενδυναμώνει ακόμα περισσότερο την πρόθεση για την παραμονή του σταδίου στην περιοχή. Ωστόσο, στη διπλωματική για λόγους οικονομίας χρόνου δεν μελετήθηκε η ένταξη αυτών των δραστηριοτήτων στον νέο όγκο του σταδίου, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι δεν μπορούν να συμπεριληφθούν σε μια ολοκληρωμένη μελέτη.
Το κόστος κατασκευής, όπως και άλλα τεχνικά ζητήματα αποτελούν συνάρτηση πολλών παραμέτρων, ο προσδιορισμός των οποίων αποτελεί χρονοβόρα διαδικασία με την οποία δεν ασχοληθήκαμε στην συγκεκριμένη διπλωματική εργασία.
Πως συνδέεται την εγκατάσταση με το αστικό περιβάλλον; Πολλοί θεωρούν ότι πλέον τα γήπεδα δεν μπορούν να ενταχθούν στον αστικό ιστό.
Ο σχεδιασμός ενός σταδίου σε ένα πυκνό αστικό περιβάλλον, είναι μια αρχιτεκτονική και κατασκευαστική πρόκληση. Ένα ποδοσφαιρικό στάδιο, λόγο της ιδιομορφίας που έχει ως κτίριο είναι συνήθως μια μεγάλη ογκώδης κατασκευή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση λόγο της τοποθεσίας του, το νέο στάδιο αν και διπλάσιο σε χωρητικότητα από το υπάρχων, δεν θα έπρεπε να φαίνεται και διπλάσιο σε μέγεθος. Πρόθεση, ήταν ο νέος όγκος του σταδίου να μην αντιτάσσεται στο τοπίο αλλά να συνυπάρχει αρμονικά με τον περιβάλλοντα αστικό ιστό. Για αυτό το λόγο, κρίθηκε αναγκαίο να κρατηθεί το ύψος του σταδίου, στο ίδιο με το υφιστάμενο, χαμηλότερο δηλαδή από τις όμορες πολυκατοικίες.
Επιπλέον, υπάρχει η πρόθεση να δημιουργηθεί περιμετρικά του, ένα δημόσιο πέρασμα. Το άμεσο περιβάλλον του σταδίου θα πρέπει να χρησιμοποιείται από τους κάτοικους της περιοχής καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, και όχι μόνο κατά τις ώρες ποδοσφαιρικού αγώνα ή άλλης δραστηριότητας εντός του γηπέδου. Η στοά, μπορεί να προσφέρει στην επίτευξη αυτού του στόχου, αφού μπορεί να φιλοξενήσει εντός της, εμπορικούς χώρους αλλά και να λειτουργήσει ως ημιυπαίθριο πέρασμα, στα όρια του οικοδομικού τετραγώνου. Τέλος, κρίθηκε απαραίτητη η εύρεση χώρων περιμετρικά του σταδίου για εκτόνωση του μεγάλου όγκου των φιλάθλων που θα μετακινούνται κατά τις ώρες ποδοσφαιρικών αγώνων.
Σαφώς, η περιοχή δεν μπορεί να υποδεχθεί ένα στάδιο τέτοιων διαστάσεων, άμεσα. Η άποψη μας είναι ότι η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός ο οποίος μπορεί να εξελίσσεται και να μεταλλάσσεται ώστε να εξυπηρετεί τις εκάστοτε ανάγκες των πολιτών. Έτσι και στην προκειμένη κατάσταση, με πολιτική βούληση και τα κατάλληλα πολεοδομικά και σχεδιαστικά εργαλεία ένα τέτοιο εγχείρημα θα μπορούσε να υλοποιηθεί. Η κατασκευή ενός σταδίου έξω από το κέντρο της πόλης δεν σημαίνει ταυτόχρονα και απαλλαγή από τα προβλήματα. Παρατηρώντας διεθνή παραδείγματα, η κατασκευή σταδίων έξω από την πόλη, συντελεί στην ταυτόχρονη μετακίνηση μεγάλου όγκου ανθρώπων και συνεπώς σε πολλές περιπτώσεις κυκλοφοριακή συμφόρηση. Όλα τα έργα απαιτούν προσεχτικούς χειρισμούς ώστε σε κάθε περίπτωση να αντιμετωπίσουν τα αναδυόμενα προβλήματα.
Ποια θεωρείτε ότι θα ήταν τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα από την παραμονή του Παναθηναϊκού στη φυσική του έδρα;
Το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, είναι ένας χώρος που υπερβαίνει την αθλητική του διάσταση. Αποτέλεσε το πιο πρωτοπόρο αθλητικό χώρο στην Ελλάδα, και αναδύθηκε ως ένα σύμβολο, με αθλητικές, κοινωνικές, πολιτικές και ιστορικές προεκτάσεις. Θα πρέπει να είναι συλλογική ευθύνη η διαφύλαξη του συμβόλου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και το μεγαλύτερο όφελος που θα μπορούσε να αποκομίσει ο Παναθηναϊκός θα είναι ένα στάδιο αντάξιο του μεγέθους του στον τόπο όπου ανδρώθηκε και μεγαλούργησε.
Εν κατακλείδι, θεωρούμε πως ο σχεδιασμός ενός σύγχρονου και λειτουργικού σταδίου για τον Παναθηναϊκό δεν είναι μονοσήμαντος. Δεν είναι δηλαδή απλώς ένα στάδιο ενός συλλόγου. Το νέο στάδιο πρέπει να αποτελεί ένα νέο χώρο για την πόλη, που να ενσωματώνεται στην ελληνική πρωτεύουσα, να προσελκύσει τη δημόσια ζωή και να γίνει μέρος της καθημερινότητας. Πρέπει να είναι ένα στάδιο για την Αθήνα, ένα Παναθηναϊκό στάδιο.
