Η ανάλυση του τρόπου χρηματοδότησης της ποδοσφαιρικής αρένας του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό.
«Μπορεί να γίνει η δημοπράτηση του γηπέδου του Τριφυλλιού χωρίς να έχουν εγκριθεί τα χρήματα κατασκευής;». Όταν η ερώτηση προέρχεται από κόσμο που ψήφισε ΝΑΙ στην ιστορική αλλαγή σελίδας, από φιλάθλους που έκαναν την καρδιά τους πέτρα για να δουν μία καλύτερη ημέρα να ξημερώνει, από Παναθηναϊκούς που είδαν την ελπίδα για επιστροφή του Γίγαντα στη φυσική του θέση αυτό το ερώτημα πρέπει να απαντηθεί. Και μόνο για αυτούς…
Προέχει η αναφορά σημαντικών ημερομηνιών του 2022, στον δρόμο υλοποίησης του μεγαλόπνοου σχεδίου στέγασης ΠΑΕ και Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού.
28/2: Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ανακοινώνει την ένταξη στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το γήπεδο με την ονομασία «Κατασκευή Νέου Γηπέδου Ποδοσφαίρου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό». Η δαπάνη είναι 115 εκατ. ευρώ και ο κωδικός έργου (χρήσιμη η αναφορά για τη συνέχεια της ανάλυσης) 2022ΣΕ07500001. Το ίδιο έγγραφο αναρτήθηκε στη Διαύγεια ξανά στις 3/10, με τροποποιήσεις που αφορούν άλλα έργα και όχι την αρένα.
8/3: Η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Αθηναίων αποδέχεται τη χρηματοδότηση των 115 εκατ.
8/8: Η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Αθηναίων εγκρίνει δαπάνη 55,9 εκατ. Ευρώ για τα συνοδά έργα της Διπλής Ανάπλασης.
10/8: Η Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηναίων, μέσω της Διεύθυνσης Εφαρμογής και Υποστήριξης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων, εκκινεί τη διαδικασία αναθεώρησης του master plan της Διπλής Ανάπλασης.
11/8: Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων αποφάσισε την ένταξη/τροποποίηση στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την αστική ανάπλαση του Βοτανικού (διαμόρφωση πρασίνου, κοινόχρηστων χώρων, έργα οδοποιίας) περίπου 100 εκατ. ευρώ με αντίστοιχους κωδικούς ανά έργο και «κλειδωμένη» χρηματοδότηση.
30/9: Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κοινοποιεί στην ΠΑΕ Παναθηναϊκός την τροποιητική Κοινή Υπουργική Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων (144000/02.09/2009) και την παράταση ισχύος έως τις 2.9.2024 για την «Κατασκευή και Λειτουργία Νέου Γηπέδου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό», όπως αναφέρεται.
Τα χρήματα είναι εγκεκριμένα
2022ΣΕ07500001. Δίπλα σε κάθε επίσημο έγγραφο που αφορά το γήπεδο του Παναθηναϊκού (σε όλα τα έγγραφα έτσι αναφέρεται και όχι… Δημοτικό) υπάρχει ο συγκεκριμένος κωδικός έργου. Ο κωδικός σημαίνει πως η χρηματοδότηση για αυτό έχει εγκριθεί από τις αρμόδιες Αρχές, αφού οι πληρωμές των έργων γίνονται από το πληροφοριακό σύστημα του ΠΔΕ, μέσω της Τράπεζας της Ελλάδας. Τα χρήματα, λοιπόν, για το γήπεδο είναι «κλειδωμένα», δεσμευμένα, ή πείτε όπως αλλιώς θέλετε, σε αυτόν τον κωδικό και δεν μπορούν να αξιοποιηθούν αλλού. Ο Υπουργός Γεωργιάδης μίλησε για λεφτά επάνω στο τραπέζι. Με καμία διάθεσης επεξήγησης τού τι είπε, αγοραία ενδεχομένως, είπε αυτό ακριβώς.
Το OK της DG Comp για τη συμβατότητα μοντέλου χρηματοδότησης
Η πρώτη απάντηση, λοιπόν, στο καλοπροαίρετο ερώτημα Παναθηναϊκών απαντήθηκε. Η δημοπράτηση αρχίζει γιατί έχουν εγκριθεί τα χρήματα κατασκευής του έργου. Είναι τα χρήματα, τα οποία θα εισπράξει ο ανάδοχος μειοδότης, ώστε να ολοκληρώσει την εργασία. Τι απομένει; Εδώ στη συζήτηση μπαίνει η DG Comp (Directorate-General Competition), η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από την ονομασία του ελεγκτικού μηχανισμού γίνεται ευδιάκριτο ότι δεν αναμένεται η έγκριση χρηματοδότησης, αλλά η επιβεβαίωση, ουσιαστικά, του μοντέλου που έχει ακολουθηθεί βάσει των συμβάσεων, ώστε η DG Comp να κρίνει αν το μοντέλο αυτό είναι συμβατό. Αν, δηλαδή, αποτελεί απευθείας κρατική επιχορήγηση σε Ανώνυμη Εταιρεία για παράδειγμα. Αυτό απαγορεύεται ρητά από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Στην προκειμένη περίπτωση δεν ισχύει και αυτό μπορεί να γίνει «νιανιά», ακολουθώντας απλά τον δρόμο του χρήματος: Το Κράτος παίρνει χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα δίνει στον Δήμο Αθηναίων, ο Δήμος Αθηναίων ως φορέας του έργου κατασκευάζει γήπεδο στην περιοχή ανάπλασης Βοτανικού, το οποίο παραχωρεί σε ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ αντί ανταλλάγματος (Λεωφόρος).
Όσοι γνωρίζουν καλά τις διαδικασίες, η προέγκριση της DG Comp ατύπως υπάρχει (για το πλάνο συμβατότητας και όχι για τη χρηματοδότηση, όπως εξηγήσαμε), κάτι που αναμένεται να επισημοποιηθεί άμεσα. Χρειάστηκαν παρεμβάσεις στις συμβάσεις, ώστε να δουλευτεί στο απόλυτο το τελικό περιεχόμενο και να είναι συντεταγμένο με τις επιταγές της DG Comp (για αυτό σε μελλοντικό χρόνο θα γίνει αναλυτικό κείμενο με αναφορά των συμβάσεων διάταξη-διάταξη). Στο κομμάτι της εκταμίευσης παρατηρούνται στα επίσημα έγγραφα μηδενικά πιστωτικά όρια δίπλα από τον κωδικό έργου. Η εκταμίευση ολοκληρώνεται, οπότε και το πιστωτικό όριο θα αναπροσαρμόζεται, σταδιακά με την πρόοδο των έργων. Φυσικά μετά τη δημοπράτηση, όπως μπορεί να αντιληφθεί ο μέσος νους.
Τι γίνεται με τη δημοπράτηση
Πριν από αυτό. Προ λίγων ημερών το πρόγραμμα Ελλάδα 2.0 ανακοίνωσε επισήμως την παρουσία του πλάνου της Διπλής Ανάπλασης στα έργα του Ταμείο Ανάκαμψης, σε συνάρτηση με τα έργα αστικής ανάπλασης στον Βοτανικό. Το καλοκαίρι είχε βγει η «βρώμα», συγκεκριμένων κομματικών αποχρώσεων, ότι τα χρήματα αυτά δεν θα εκταμιευθούν… Επίσης, το Πράσινο Ταμείο ανακοίνωσε μέσα στις δράσεις του προγράμματος Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου 2022 τις εργασίες απορρύπανσης σε έκταση 10.000 τ.μ. εντός της Διπλής Ανάπλασης. Ουσιαστικά, αυτό υλοποιήθηκε στις 27/7/2022 ωστόσο ανακοινώθηκε πρόσφατα, με σκοπό να απομακρυνθούν τα μπάζα που… δεσπόζουν στο οικόπεδο της ΔΑ.
Όλα τα παραπάνω αποτέλεσαν και αποτελούν, έμμεσα ή άμεσα, βήματα στον δρόμο για την υλοποίηση του έργου. Όπως και η αναθεώρηση του master plan, η οποία προφανώς και έπρεπε να γίνει. Το master plan που υπήρχε ήταν αυτό που είχε επισυναφθεί στο Προεδρικό Διάταγμα του 2013, το οποίο είχε αρχίσει να καταρτίζεται περίπου δύο χρόνια νωρίτερα το 2011. Το MP του ΠΔ2013 δεν προέβλεπε, για παράδειγμα, χώρο στάθμευσης OB Van, δηλαδή για τα βανάκια τα οποία χρειάζονται για τις τηλεοπτικές μεταδόσεις. Πρόβλεψη που, για παιχνίδια Champions League πχ, είναι απαράβατη προϋπόθεση σε συγκεκριμένα τετραγωνικά. Το master plan αναθεωρήθηκε για να ακολουθεί τις μελέτες και τα σχέδια που θα είναι εν ισχύ το 2022. Με λόγια απλά δεν υπήρξε καμία καθυστέρηση 45 ημερών. Δεν μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση για κάτι προβλεπόμενο να γίνει. Καθυστέρηση υπήρξε, για παράδειγμα, σε κάτι απρόβλεπτο. Στην αγωγή των 59 εναντίον του ίδιου του Παναθηναϊκού…
Έτσι, λοιπόν, μετά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για τον Βοτανικό άνοιξε ο δρόμος της δημοπράτησης του έργου. Για να είμαστε ακριβείς… Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του, υπέγραψε την έγκριση των όρων αυτών για το νέο γήπεδο του Τριφυλλιού. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα συνεδριάσει το τεχνικό συμβούλιο του Υπουργείου Υποδομών, το οποίο θα δώσει την έγκριση στον Δήμο Αθηναίων για τη δημοπράτηση της αρένας. Μόλις η γνωμοδότηση φτάσει στον Δήμαρχο Μπακογιάννη, θα εκκινήσει η κυρίως διαδικασία. Οι πληροφορίες αναφέρουν στο πρώτο μισό του Οκτωβρίου, επομένως περιμένουμε…
Μετά τη δημοπράτηση, τώρα… Μετά την ολοκλήρωση του διεθνούς διαγωνισμού και τη μειοδοσία αναδόχου, κάτι που αναμένεται να γίνει εντός του 2023, ακολουθεί η αδειοδοτική διαδικασία. Το καλό εδώ είναι πως οικοδομική άδεια υπάρχει και, απλώς, θα χρειαστεί ανανέωση. Εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, η εκκίνηση των έργων για το γήπεδο θα γίνει αρχές του 2024 με χρονικό ορίζοντα 36 μηνών για την ολοκλήρωση. Τους αισιόδοξους, που αναφέρουν καλοκαίρι 2023 τούς ακούμε, αλλά δεν ασπαζόμαστε αυτήν την άποψη…
