Η ζωή, νομοτελειακά θα προχωρήσει, χωρίς να κοιτάξει πίσω της, με κυνισμό, θα μας σπρώξει μπροστά, θα μας κάνει να ξεχάσουμε, να επιθυμήσουμε και πάλι, να την αγαπήσουμε και πάλι. Ο ήλιος θα βγαίνει πάντα, για να μας ζεστάνει και για να ξεχωρίζει το πριν από το μετά.
Προσπαθείς να ξαναρχίσεις, να ξαναμπείς στην τροχιά της καθημερινότητας σου ακολουθώντας τον βιολογικό νόμο της ζωής. Είναι δύσκολο. Θλίψη, θυμός, αρνητικά συναισθήματα συσσωρευμένα ζητούν έξοδο και εκτόνωση. Η αγάπη, το ενδιαφέρον για ότι έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας δεν φτάνει να καλύψει το κενό που δημιούργησε η φρίκη. Η αδυναμία συγκέντρωσης γίνεται άρνηση.
Ο σχολιασμός των θεμάτων που αφορούν το τριφύλλι φαντάζει, συναισθηματικά, σαν εγχείρημα εκτός τόπου και χρόνου. Η αγάπη των φιλάθλων για την ομάδα τους είναι ένα απειροελάχιστο υποσύνολο του τεράστιου συνόλου που λέγεται ζωή.
“The Show Must go on” έγραφαν και τραγουδούσαν οι Queen το 1991. Σε όλους όσοι πρέπει να πιέσουν τον εαυτό τους για να υπηρετήσουν την “ανηλεώς” προελαύνουσα επικαιρότητα (και κατά κύριο λόγο στους εργαζόμενους στην ιστοσελίδα trifilara.gr που φροντίζει τα θέματα του Παναθηναϊκού και φιλοξενεί τις ταπεινές απόψεις μου) θέλω να εκφράσω τον θαυμασμό μου για την επαγγελματικότητα τους και το κουράγιο που δείχνουν. Αυτή την φορά δεν είναι μόνο το πένθος για την απώλεια, είναι η αποτυχία ΟΛΩΝ ΜΑΣ να προσφέρουμε σ’ αυτά τα νέα παιδιά που έχασαν την ζωή τους, όχι απλά έναν καλύτερο κόσμο αλλά την δυνατότητα να τον ζήσουν.
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο μοιραίο και στο αναμενόμενο. Έτυχε ένα βράδυ Τετάρτης, από εκείνα τα λαμπρά βράδια που ο Παναθηναϊκός εντυπωσίαζε την Ευρώπη, να βρίσκομαι σε φιλικό σπίτι που πενθούσε τον πλήρη ημερών ηλικιωμένο που εκείνο το πρωϊνό μετοίκησε στην “Γειτονιά των αγγέλων”. Καθισμένοι σε ένα σαλόνι, μέσα σε ατμόσφαιρα βαριά και σιωπηλή, γινόμαστε δέκτες των επιφωνημάτων ενθουσιασμού των γειτόνων που παρακολουθούσαν τον αγώνα στην τηλεόραση. Οι πιο νέοι από μας κοιταζόμαστε μεταξύ μας για να αντέξουμε το δικό μας “μαρτύριο” απέναντι από την κλειστή τηλεοπτική συσκευή του σαλονιού. Μοιάζει ιστορία του Ιωάννη Κονδυλάκη που έγραφε κάτι ανάλογο με τον “Επικήδειο” του, το 1916, αναφορά στην υποκρισία που συχνά κρύβεται στην σκιά του πόνου. Εδώ δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο.
Επιτρέψτε μου να σας εκμυστηρευτώ κάτι πολύ ευαίσθητο που μπορεί κάπως να το νοιώσατε κι’ εσείς. Είμαι κι’ εγώ μέρος της νοοτροπίας που συμπυκνώθηκε στην φράση: “Πάμε κι’ όπου βγει”. Μπορεί να μην είμαι ο “κάθε” σταθμάρχης, ο εκτελεστής της τελευταίας πράξης του δράματος, αλλά ανήκω σίγουρα στους ηθικούς αυτουργούς. Πιστεύω ότι όλοι μας, λίγο πολύ, εκεί ανήκουμε..
Όλοι ήδη άρχισαν να αναφέρονται στην εγκληματική αδιαφορία του κράτους, σωστά… Μόνο που το κράτος λίγο έως πολύ είμαστε όλοι μας. Εμείς, χρόνια τώρα, με την συμπεριφορά ή την ανοχή μας τροφοδοτούμε το τέρας που θρέψαμε. Ποιος έχει το κουράγιο να στερήσει από τον ίδιο η το παιδί του μια καλή θέση; Ποιος μπορεί να αντισταθεί στην προστασία των πανίσχυρων και συνάμα αόρατων μηχανισμών κάθε είδους; Πιστεύετε ότι είναι θέμα ιδεολογικό; Την προηγούμενη Τρίτη, το βράδυ, το τέρας απέδρασε και σκότωσε αυτά τα νέα παιδιά που μπορεί να ήταν τα παιδιά όλων μας.. Ξέρετε, φοβάμαι ότι δεν ξέφυγε παραβιάζοντας κάποια πόρτα, απλά δεν είμαστε ποια σε θέση να το αναγνωρίσουμε.
“Αν το απαίσιο γύρω σου δεν σου προκαλεί απέχθεια τότε έχεις κι εσύ γίνει μέρος του απαίσιου” έγραφε ο Μάνος Χατζιδάκις και σ’ αυτή την περίσταση μάλλον στα λόγια του καθρεφτιζόμαστε όλοι μας…
Ας σταματήσουμε για μια στιγμή να ψάχνουμε άλλοθι, ας σιωπήσουμε κι’ ας αναρωτηθούμε αν ο καθένας από εμάς τα έχει κάνει όλα καλά.
“Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ..” (Κεμάλ 1993, Μ. Χατζιδάκις – Νίκος Γκάτσος)
